สะตอฟอร์ยู ::: สนับสนุนให้คนใต้ได้ใกล้ชิดกันมากขึ้น!!!

บ้านทะเลนอก


บ้านทะเลนอกเป็นหมู่บ้านชาวประมงดั้งเดิมที่ได้ทำการท่องเที่ยวเชิงนิเวศเพื่อการอนุรักษ์ธรมมชาติ เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 หมู่บ้านได้ประสบกับพิบัติภัยสึนามิ สูญเสียบ้านและชีวิตจำนวน 47 คน เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการฟื้นฟูหมู่บ้านได้ทำการอนุรักษ์ป่าโกงกาง ป่าฝน และสัตว์น้ำ

วิถีชีวิตตามจารีตประเพณีและบ้านพักโฮมสเตย์ได้พร้อมต้อนรับคุณอยู่ที่บ้านทะเลนอก เมื่อคุณได้ลาจากบ้านทะเลนอก ความทรงจำที่จะติดไปกับคุณนั้นมีมากมาย พร้อมกับของที่ระลึกที่คุณได้ทำจากมือคุณเอง ทั้งสบู่และบาติก

เมื่อผ่านเส้นทางที่คดเคี้ยวของป่าโกงกาง คนขับเรือจะชี้ชวนให้คุณชมที่อยู่อาศัยของสัตว์นานาชนิดในป่าโกงกาง ที่ซึ่งเป็นทั้งแหล่งอาหารและที่หลบภัยของพวกมัน และเมื่อไปเยือนป่าอนุรักษ์ของชุมชน ณ ที่แห่งนี้ จะพาคุณย้อนเวลากลับไปเมื่อหมู่บ้านยังล้อมรอบไปด้วยป่าชายเลน ลากอวนชายหาดหรือตกปลาในทะเลก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้คุณสัมผัสถึงวิถีของชาวประมงที่ผูกพันกับธรรมชาติ

และแน่นอนหลังจากกิจกรรมที่ได้ทำมาตลอดทั้งวัน การพูดคุยกับครอบครัวโฮมสเตย์พร้อมกับลิ้มรสชาดของอาหารพื้นเมืองของคนใต้ ย่อมทำให้คุณได้รู้จักกับเรื่องราวของทะเลนอกมากยิ่งขึ้น


ข้อมูลบ้านทะเลนอก

ลักษณะ: หมู่บ้านชาวประมงชายฝั่ง ตั้งอยู่ในป่าเขา ป่าชายเลน และชายหาดยาวหกกิโลเมตร

จุดเด่น: กิจกรรมวัฒนธรรม บ้านพักโฮมสเตย์ สำรวจป่าโกงกาง เที่ยวเกาะ

เยือนบ้านทะเลนอก พักโฮมสเตย์ ลิ้มรสอาหารทะเลปักษ์ใต้ ร่วมอนุรักษ์ป่าชายเลน หัตถกรรม-บาติกและสบู่ วิถีชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน

ขนาด: 55 ครัวเรือน 220 คน


เรื่องราวของบ้านทะเลนอก

ด้วยชื่อที่บ่งบอกถึงที่ตั้งที่อยู่ห่างไกลจากชุมชนอื่น ล้อมรอบไปด้วยป่าชายเลนและหมู่โกงกาง พร้อมทุ่งหญ้าเขียวขจีริมหาดโค้งยาว บ้านทะเลนอกเหมาะอย่างยิ่งต่อการหลีกหนีจากโลกอันวุ่นวาย

เรื่องราวเล่าขาน

บ้านทะเลนอกตั้งมานานกว่า 100 ปี ท่ามกลางสัตว์เลี้ยงที่ปล่อยเป็นอิสระ แพะเดินท่องอย่างเสรี ฝูงควายที่มายังชายหาดเพื่อลงเล่นน้ำในยามเย็น ในขณะที่ท้องฟ้าเริ่มเปลี่ยนสี กุ้งเคยมาเยือนหาดในยามหน้ามรสุม ขณะที่ชาวบ้านก็ลงมารุน (จับ) หาเพื่อนำไปทำกะปิ

ในอดีตบ้านทะเลนอกได้ตั้งบ้านเรือนอยู่สองหมู่ กลุ่มหนึ่งอยู่บริเวณปากคลองติดกับทะเล และอีกกลุ่มอยู่บริเวณป่าโกงกางเหนือขึ้นมา เมื่อเกิดเหตุการณ์สึนามิเมื่อเดือนธันวาคม 2547 บ้านบริเวณปากคลองโดนทำลายอย่างราบเรียบ

ผลจากสึนามินั้นร้ายแรง ชาวบ้านได้เสียชีวิตทั้งสิ้น 47 คน ในจำนวนนี้เป็นเด็กถึง 8 คน ในขณะที่บ้านบริเวณป่าโกงกางรอดพ้นจากการโดนทำลาย เนื่องจากตั้งอยู่ห่างจากชายฝั่ง ทั้งนี้บ้าน 20 หลังคาเรือนได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อผู้ประสบภัยสึนามิในบริเวณดังกล่าว

เรื่องราวของบ้านทะเลนอกเป็นเรื่องราวของชาวมุสลิมที่อาศัยอยู่บริเวณชายฝั่ง ในขณะที่ฝ่ายชายออกหาปลา ฝ่ายหญิงดูแลลูกๆ และบ้านเรือน แกะเปลือกเม็ดมะม่วงหิมพานต์ เย็บจาก เพื่อเป็นรายได้เล็กๆ น้อยๆ ในครัวเรือน หรือถัก/ซ่อมอวน มัสยิดประจำหมู่บ้านเป็นเสมือนศูนย์กลางของชุมชน ด้วยเสียงสวดที่ดังมาในยามถึงเวลาละหมาด

นอกเหนือจากการดำเนินวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม บ้านทะเลนอกยังได้รับเอาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ที่ก่อให้เกิดทั้งในด้านรายได้และเพื่อรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัว ชมรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านทะเลนอกได้ต้อนรับนักท่องเที่ยวจากที่ต่างๆ ทั่วโลก คุณสามารถมาเยือนเพียงชั่ววันหรือใช้เวลาตามแต่ที่คุณต้องการกับชาวบ้านทะเลนอกที่พร้อมต้อนรับอยู่เสมอ

เป็นเวลานานมาแล้วที่บ้านทะเลนอกอยู่อย่างโดดเดี่ยว หลังจากนั้นจึงได้มีการสร้างถนนและโรงเรียนตามมา โทรศัพท์มือถือเพิ่งมีการติดตั้งเสาสัญญาณเมื่อปีพ.ศ. 2551 ชาวบ้านได้เล่าว่า ก่อนที่จะมีการตัดถนนเข้ามา การเข้าออกหมู่บ้านส่วนใหญ่จะใช้ทางเรือ เนื่องจากการเดินทางทางบกจะเสียเวลาและยากต่อการเดินทาง

เมื่อ 40 ปีที่ผ่านมา พื้นที่โดยรอบทะเลนอกยังคงเป็นป่าทึบและชาวบ้านต่างก็ขึ้นอยู่กับป่าเขาและป่าชายเลนในการหาอาหาร สร้างบ้านเรือน และใช้เป็นเชื้อเพลิง ด้วยการใช้ทรัพยากรอย่างไม่มีการควบคุม ก่อให้เกิดผลกระทบต่อระบบนิเวศและวิถีชีวิตของชาวบ้าน ปัจจุบันชาวบ้านได้ตระหนักถึงความสำคัญในเรื่องนี้ จึงได้ร่วมกันอนุรักษ์ป่า ที่ซึ่งคุณสามารถเดินไปตามเส้นทางศึกษาธรรมชาติ รวมทั้งป่าชายเลนที่ได้มีการอนุรักษ์และปลูกทดแทน

ติดต่อชมรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านทะเลนอก  ดรุณี ภักดี (ชะ)  ผู้ประสานงานชมรม  โทรศัพท์: 087 384 8437  อีเมล์: chaace@hotmail.com


กิจกรรมวัฒนธรรม

บ้านพักโฮมสเตย์

โดยการเป็นแขกมาพักที่บ้านทะเลนอก คุณจะพบกับความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายแต่สะดวกสบาย บ้านพักแต่ละหลังจะเตรียมที่นอน หมอน มุ้ง และพัดลม จัดไว้เป็นสัดส่วนสำหรับแขก ด้วยระบบคิวที่บ้านพักทุกหลังจะได้รับแขกโดยทั่วถึง บ้านพักแต่ละหลังต่างก็มีเอกลักษณ์ของตนเอง แต่ความสะดวกสบายนั้นใกล้เคียงกัน ลักษณะบ้านมีตั้งแต่บ้านไม้จนถึงบ้านสร้างใหม่เพื่อผู่ประสบภัย


การเย็บจาก

เมื่อเดินทางผ่านพื้นที่บริเวณนี้ คุณจะสังเกตเห็นหลังคาจากตามที่ต่างๆ บ้านทะเลนอกก็เป็นแหล่งผลิตตับจากแห่งหนึ่งในพื้นที่ เมื่อเข้าร่วมในกิจกรรมนี้ ชาวบ้านจะแนะนำถึงวิธีการเย็บจากเข้ากันเป็นตับ คุณสามารถเรียนรู้ถึงความเรียบง่ายในการใช้วัสดุจากธรรมชาติ

ระดับความยาก: ง่าย
ระยะเวลา: 1 ชั่วโมง

หัตถกรรม

หลังจากภัยพิบัติสึนามิ กลุ่มหัตถกรรมได้มีการจัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยครอบครัวที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ครั้งนั้น ทั้งนี้เป็นการสร้างรายได้เสริม บ้านทะเลนอกได้มีกลุ่มหัตถกรรมอยู่สองกลุ่มคือ กลุ่มแม่บ้านทำสบู่ และกลุ่มทำบาติก ซึ่งคุณสามารถเรียนรู้การทำสบู่ และการวาดภาพบาติกได้จากสมาชิกกลุ่ม

ระดับความยาก: ง่าย ระยะเวลา: การสบู่อย่างน้อย 1 ชั่วโมง การทำบาติกอาจใช้เวลา 2-3 ชั่วโมงขึ้นอยู่กับขนาดของผ้าบาติก

การทำสบู่

กลุ่มแม่บ้านทะเลนอกได้มารวมตัวกันหลังเหตุการณ์สึนามิ เพื่อผลิตสบู่จากผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ คุณจะได้เรียนรู้ถึงส่วนผสมต่างๆ ในสบู่ การตัดแต่งสบู่ และการติดตรา เมื่อเสร็จสิ้นกระบวนการผลิต คุณจะได้รับสบู่ที่คุณได้ทำมากลับไปเป็นที่ระลึก ทั้งนี้คุณสามารถซื้อสบู่กลิ่นต่างๆ ทั้งตะไคร้ อบเชย กานพลู และอื่นๆ กลับไปเป็นของที่ระลึกแก่ผู้ที่รอคอยอยู่ทางบ้าน

การทำบาติก

เรียนรู้การทำบาติกเป็นประสบการณ์ที่ประทับใจสำหรับทุกคน ทุกอายุ กลุ่มบาติกจะแนะนำกระบวนการในการสร้างสรรค์ผ้าบาติก ด้วยจินตนาการหรือด้วยความช่วยเหลือจากสมาชิกในกลุ่ม ผ้าเช็ดหน้าหรือโสร่งที่สร้างสรรค์จากฝีมือของคุณเอง จะได้รับในวันรุ่งขึ้น ผ้าบาติกจะเป็นของที่ระลึกที่คุณจะไม่สามารถลืมได้เลย

การปอกเปลือกเม็ดมะม่วงหิมพานต์

สิ่งหนึ่งที่เป็นงานหลักของแม่บ้านทะเลนอกคือ การลอกเปลือกเม็ดมะม่วงหิมพานต์ด้วยมือ ด้วยทักษะและความเร็วในการลอกแต่ละเมล็ดที่น่าทึ่ง หลังจากการสาธิต คุณสามารถทดลองลอกเปลือก โดยที่เมล็ดยังคงไม่แตกหรือแยกจากกัน กิจกรรมเปิดโอกาสให้คุณสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับความเป็นไปในหมู่บ้าน

ระดับความยาก: ง่าย
ระยะเวลา: 30 นาที


กิจกรรมกลางแจ้ง หมายเหตุ – คุณอาจต้องใช้หมวก ครีมทากันแดด และสเปรย์กันยุงสำหรับกิจกรรมเหล่านี้


เดินชายหาด

ชายหาดทะเลนอกโค้งยาวประมาณหกกิโลเมตร เหยี่ยวบินอยู่เหนือน้ำทะเลสีฟ้าคราม ยามพระอาทิคย์ตกดิน ขอบฟ้าปรากฏสีแดงระเรื่อ แต้มอยู่ไกลๆ ริมหาดยาวปรากฏร่องรอยของโรงเรียนที่เคยตั้งอยู่เดิม หรือเมื่อเดินไปถึงบริเวณที่เคยเป็นบ้านปากคลอง ที่ไม่มีแม้ร่องรอยเดิมหลงเหลืออยู่

ระดับความยาก: ง่าย
ระยะเวลา: 1-2 ชั่วโมง


เที่ยวเกาะ

เกาะที่เงียบสงบ ไม่มีผู้คนอาศัยอยู่ ชายหาดที่สวยงาม ท่ามกลางทิวไม้ร่มเย็น ดำน้ำดูปะการัง บริเวณอ่าวเขาควาย น้ำทะเลสีฟ้าสดสวย พักทานอาหารเที่ยงที่นำมาจากหมู่บ้านในร่มไม้ นอนพักผ่อนบนหาดที่มีลมโชยเย็นๆ

ระดับความยาก: ง่ายถึงปานกลาง ระยะเวลา: 3-5 ชั่วโมง


พายคายัก

ด้วยเวลาสองสามชั่วโมง พายลัดเลาะไปตามลำคลองน้อยใหญ่ ในคายักแบบสองที่นั่ง โอกาสในการดูนกชายเลน และสัตว์ที่อาศัยอยู่ในป่าโกงกาง ลิงแสมที่งงมาหาปูกินในยามน้ำลง ค่าเช่าเรือคายักลำละประมาณ 500 บาท

ติดต่อ: ผู้ใหญ่เรวุฒิ หาญจิตร มือถือ 081 691 5877 ระดับความยาก: ง่ายถึงปานกลาง ระยะเวลา: 2-3 ชั่วโมง


นั่งเรือชมป่าโกงกาง

นั่งเรือร่วมไปกับคนขับเรือที่ชำนาญพื้นที่ พร้อมมัคคุเทศก์ท้องถิ่นที่จะนำคุณให้รู้จักพืชและสัตว์ต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ ในการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเนื่องจากน้ำขึ้น-ลงวันละสองครั้ง ทำไมพื้นที่จึงมีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของชาวทะเลนอก และต่อระบบนิเวศ

ระดับความยาก: ง่าย
ระยะเวลา: 2-3 ชั่วโมง


เดินป่าศึกษาธรรมชาติ

ลักษณะพื้นที่ป่าฝนบนเนินเขาที่ไม่ไกลจากหมู่บ้านมากนัก พร้อมมัคคุเทศก์ท้องถิ่นที่จะนำคุณไปพบกับสิ่งที่น่าสนใจในเส้นทางที่ตัดผ่านป่า เพื่อรู้จักกับสัตว์เล็กๆ ที่อาศัย ณ ที่แห่งนี้

ระดับความยาก: ปานกลาง
ระยะเวลา: 2-3 ชั่วโมง


ลากอวนชายหาด

แล้วก็ถึงเวลาในการหาอาหารเย็น ชายหาดบ้านทะเลนอกยามบ่ายคล้อย ชาวบ้านพร้อมกับคุณและอวนผืนใหญ่ เดินลงน้ำเพื่อไปลากอวนชายหาด เมื่อเดินถึงระดับที่น้ำอยู่ประมาณเอวหรืออก อวนถูกปล่อยลง ใช้เท้าในการตรึงอวนให้เป็นตาข่าย พร้อมกับเดินขึ้นมาชายหาด คุณจะได้ปลาจำนวนมากมาย ตัวใหญ่เลือกไว้เพื่อทำอาหาร ขณะที่ตัวเล็กปล่อยกลับลงทะเล

ระดับความยาก: ง่ายถึงปานกลาง ระยะเวลา: 1-2 ชั่วโมง


ศูนย์ช่วยชีวิตและศึกษาเพื่ออนุรักษ์สัตว์ป่า

ศูนย์ช่วยชีวิตและศึกษาเพื่ออนุรักษ์สัตว์ป่า (Wild Animal Rescue and Education Centre, WARED) เป็นส่วนหนึ่งของมูลนิธิช่วยชีวิตสัตว์ป่าแห่งประเทศไทย (The Wild Animal Rescue Foundation of Thailand) ตั้งอยู่ที่บ้านทะเลนอก เพื่อช่วยเหลือสัตว์ป่าที่โดนทารุณหรือเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะเป็นชะนีและลิง สัตว์ที่นี่ได้รับการดูแลจากเจ้าหน้าที่ที่ได้รับการอบรม และสัตว์บางส่วนอยู่ที่นี่เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนปล่อยคืนสู่ป่า

ระดับความยาก: ง่าย
ระยะเวลา: 1 ชั่วโมง


ตกปลา

พบกับประสบการณ์ของชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน โดยการนั่งเรือหางยาวหรือที่ชาวบ้านเรียกว่าเรือหัวโทงออกไปตกปลากลางทะเล เรียนรู้วิธีการตกปลา วางอวน หรือวางลอบหมึก/ปู และหากคุณโชคดี อาจได้เห็นโลมามาเล่นโชว์ให้ดู

ระดับความยาก: ง่ายถึงปานกลาง ระยะเวลา: 3-5 ชั่วโมง


ที่พัก

บ้านพักโฮมสเตย์ที่บ้านทะเลนอกพร้อมต้อนรับ หากต้องการที่พักแบบโรงแรม สามารถพักได้ที่คุระบุรี หรือที่ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนตำบลกำพวน

การเดินทาง

บ้านทะเลนอกตั้งอยู่ที่ตำบลกำพวน ทางทิศใต้ของจังหวัดระนอง คุณสามารถติดต่อรถเพื่อรับ/ส่งได้ทั้งจากระนองหรือคุระบุรี ทางแยกเข้าหมู่บ้านห่างจากตลาดกำพวนประมาณ 7 กิโลเมตร จากถนนเพชรเกษม (ทางหลวงหมายเลข 4) เข้าไปเป็นระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร.

ฤดูกาล  สามารถมาเที่ยวได้ตลอดทั้งปี แต่บางกิจกรรมขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ ระดับน้ำขึ้น-ลง และฤดูกาล


กิจกรรมขุมชน

กลุ่มเยาวชนบ้านทะเลนอก

เยาวชนที่บ้านทะเลนอกได้ตระหนักถึงความสำคัญของป่าชายเลนและทรัพยากรธรรมชาติที่อยู่รอบตัวพวกเขาเป็นอย่างยิ่ง Mangrove Action Project ได้มีส่วนสำคัญในการร่วมสนับสนุนการฟื้นฟูบ่อเลี้ยงกุ้งร้าง รวมถึงการให้ความรู้ในเรื่องดังกล่าว เยาวชนที่บ้านทะเลนอกได้เข้าร่วมในกิจกรรมและค่ายการศึกษาด้านสิ่งแวดล้อมอยู่บ่อยครั้ง ทั้งนี้เพื่อเป็นการกระตุ้นให้พวกเขาปรับปรุงสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ เพื่อให้เกิดหารเปลี่ยนแปลงต่อส่วนรวม กิจกรรมที่โดดเด่นอย่างหนึ่งของเยาวชนที่นี่คือ หุ่นละครมือ ที่ซึ่งพวกเขาใช้เป็นสื่อกลางในการส่งข้อมูลที่พวกเขาได้รับ ไปยังกลุ่มเยาวชนอื่นๆ ในพื้นที่ใกล้เคียง


การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ชมรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านทะเลนอกดำเนินการโดยใช้ระบบคิว เพื่อให้เกิดความเท่าเทียมแก่สมาชิกทุกคน เมื่อคุณไปใช้บริการเงินส่วนหนึ่งจะใช้เพื่อสนับสนุนโครงการพัฒนาในหมู่บ้าน เช่น โครงการจัดการขยะ ขยะรีไซเคิล การศึกษาผู้ใหญ่ และกลุ่มเยาวชนบ้านทะเลนอก

บ้านทะเลนอกเป็นตัวอย่างที่ดีของการทำงานที่รวมการท่องเที่ยวเข้ากับการอนุรักษ์และการพัฒนาชุมชน เมื่อปีพ.ศ. 2551 ได้รับรางวัลรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย ประเภทแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และมีส่วนช่วยให้ Andaman Discoveries ได้รางวัลระดับนานาชาติด้านการท่องเที่ยวที่มีความรับผิดชอบ

ในปีพ.ศ. 2549 โครงการท่องเที่ยวเพื่อชีวิตและธรรมชาติ (Responsible Ecological Social Tours Project, REST ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ www.cbt-i.org) ร่วมกับ เพื่อนอันดามันเหนือ (North Andaman Tsunami Relief, NATR) ได้ร่วมประเมินศักยภาพของชุมชน โดยมีแนวทางที่จะสร้างรายได้เสริมให้แก่หมู่บ้านโดยการท่องเที่ยวโดยชุมชน ทั้งนี้ทางหมู่บ้านได้มีส่วนในการตัดสินใจที่จะดำเนินการดังกล่าว

จากนั้นเพื่อนอันดามันเหนือได้รับสมัครคนในชุมชน เพื่อเข้ารับการอบรมโครงการอาสาสมัครพัฒนาชุมชน (Adventure, Community-best, Eco-tourism ACE) โดยมีคนในชุมชนได้รับการคัดเลือกเข้าอบรมระยะเวลา 7 เดือน แล้วจึงให้อาสาสมัครที่ผ่านการอบรมกลับมาทำงานพัฒนาชุมชนของตนเอง โดยใช้แนวคิดที่ว่า คนในชุมชนมีจิตสำนึกรักบ้านเกิดเป็นทุนอยู่แล้ว การพัฒนาน่าจะเป็นไปได้ดีกว่าการที่จะเอาบุคคลภายนอกเข้าไปพัฒนาชุมชน หนึ่งในอาสาสมัครพัฒนาชุมชนของบ้านทะเลนอกได้กลับมาเป็นผู้ประสานงานของชมรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านทะเลนอก

ขอขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก : http://www.andamancommunitytourism.com/thai/andaman-coast-ban-talae-nok.php


สะตอฟอร์ยูดอทคอม (Sator4U.com FC) on Facebook