สิวอักเสบ สิวตัวร้ายที่กวนใจใครหลายคน รักษาได้อย่างไร?
สิวอักเสบเป็นปัญหาผิวพรรณที่หลายคนต้องเผชิญ และไม่เพียงแค่ทำให้ผิวหน้าดูไม่สวยงาม แต่ยังมักมาพร้อมกับอาการปวดสิวที่รบกวนความสบายตัวด้วย เมื่อเกิดสิวอักเสบก็มักมีคำถามที่ตามมาคือ สิวอักเสบควรบีบไหม และวิธีรักษาสิวอักเสบที่ได้ผลที่สุดคืออะไร? นอกจากนี้ การเลือกยารักษาสิวอักเสบที่เหมาะสมก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่จะช่วยลดการอักเสบและการเกิดแผลเป็นในภายหลังได้อีกด้วย ในบทความนี้จึงจะมาอธิบายข้อมูลต่าง ๆ ที่น่ารู้เกี่ยวกับสิวอักเสบ จะมีอะไรบ้างไปอ่านกันได้เลย!
สิวอักเสบคืออะไร?
สิวอักเสบ (Inflammatory Acne) คือ ภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อสิวที่เริ่มจากการอุดตันของรูขุมขนถูกแบคทีเรียเข้าไปทำให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบในผิวหนัง ซึ่งทำให้สิวมีลักษณะเป็นเม็ดใหญ่, ตุ่มนูนแดง หรือสิวบวมที่มักจะเจ็บและมีอาการปวดร่วมด้วย สิวประเภทนี้อาจพัฒนาเป็นสิวหัวแดงที่มีหนองอยู่ภายใน หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม อาจทิ้งรอยแผลเป็นหรือรอยดำไว้ที่ผิวหนังได้
สิวอักเสบมาจากสิวอุดตันที่ไม่สามารถระบายออกได้ ทำให้เกิดการสะสมของน้ำมันและเซลล์ผิวที่ตายแล้ว จนกลายเป็นสิวที่มีการอักเสบและปวดร่วมด้วย โดยสิวเม็ดใหญ่และสิวตุ่มนูนแดงมักจะมีลักษณะบวมและแดงอย่างเห็นได้ชัด และเมื่อการอักเสบลุกลามอาจกลายเป็นสิวที่มีหนองหรือสิวหัวแดง ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมเพื่อป้องกันการเกิดแผลเป็น
สิวอักเสบมีสาเหตุมาจากอะไร?
สิวอักเสบเกิดจากการรวมตัวของปัจจัยต่าง ๆ ที่กระตุ้นให้ผิวหนังเกิดการอักเสบและติดเชื้อในรูขุมขน ซึ่งมีทั้งปัจจัยภายในและภายนอกที่เกี่ยวข้องกับการเกิดสิวชนิดนี้ สาเหตุสิวอักเสบสามารถเกิดขึ้นจากหลายปัจจัย โดยส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำมัน (Sebum) ที่มากเกินไป เมื่อมันรวมกับเซลล์ผิวที่ตายแล้วและสิ่งสกปรก จึงทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน กลายเป็นสิวอุดตันอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Propionibacterium acnes (P. acnes) ที่อาศัยอยู่ในรูขุมขน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของสิวอักเสบ
- ฮอร์โมน : การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่วงต่าง ๆ เช่น วัยรุ่น (ช่วงวัยที่ฮอร์โมนแอนโดรเจนสูงขึ้น) หรือการตั้งครรภ์ อาจทำให้ต่อมไขมันทำงานมากขึ้น จึงเพิ่มโอกาสเกิดการอุดตันและการอักเสบของผิวหนัง
- การทำความสะอาดผิวไม่เพียงพอ : การล้างหน้าหรือการขจัดสิ่งสกปรกไม่เพียงพอ อาจทำให้สิ่งสกปรกและน้ำมันที่อุดตันในรูขุมขนสะสมและกลายเป็นสิว
- การใช้เครื่องสำอางที่อุดตันรูขุมขน : เครื่องสำอางบางประเภทอาจทำให้เกิดการอุดตันของรูขุมขนและเพิ่มโอกาสเกิดสิว
- ความเครียด : ความเครียดสามารถกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำมันในผิวหนัง
- การทานอาหารบางประเภท : อาหารที่มีไขมันสูงหรือมีน้ำตาลมาก อาจเป็นปัจจัยเสริมที่ทำให้เกิดการอุดตันและอักเสบในผิวหนังได้
วิธีการรักษาสิวอักเสบมีอะไรบ้าง?
การรักษาสิวอักเสบจำเป็นต้องใช้วิธีที่เหมาะสมเพื่อควบคุมการอักเสบและป้องกันไม่ให้สิวลุกลาม หรือทิ้งรอยแผลเป็นในอนาคต หลายคนอาจสงสัยว่า สิวอักเสบรักษายังไง และจะสามารถรักษาสิวอักเสบด้วยตัวเองได้หรือไม่ ซึ่งก็มีหลากหลายวิธีที่สามารถทำได้ ทั้งวิธีธรรมชาติ การใช้ยาต่าง ๆ หรือการรักษาผ่านแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ดังนี้
ดูแลรักษาความสะอาดของผิว
การดูแลผิวอย่างสม่ำเสมอและถูกต้องสามารถช่วยลดการอักเสบของสิวได้ โดยเริ่มจากการล้างหน้าด้วยผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมและอ่อนโยน เพื่อขจัดสิ่งสกปรกและน้ำมันส่วนเกินที่อาจทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน นอกจากนี้การหลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือขัดถูผิวหน้าแรง ๆ ก็ช่วยลดการอักเสบได้
ยาลดสิวอักเสบ
การใช้ยาลดสิวอักเสบเป็นหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพในการรักษาสิวอักเสบ โดยยาทาหรือเจลที่มีส่วนผสมของ เบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) หรือ กรดซาลิไซลิก (Salicylic Acid) สามารถช่วยลดการอักเสบและฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของการเกิดสิวได้ นอกจากนี้ ยาปฏิชีวนะรักษาสิวอักเสบทั้งในรูปแบบครีมหรือยารับประทานก็สามารถช่วยควบคุมการติดเชื้อและลดการอักเสบ
หลีกเลี่ยงการทำร้ายผิว
การบีบสิวอักเสบแม้จะเป็นพฤติกรรมที่หลายคนทำบ่อย ๆ แต่จริง ๆ การบีบสิวอักเสบแล้วจะบวมและอักเสบมากขึ้น และอาจทำให้เกิดแผลเป็นตามมา ดังนั้น ควรหลีกเลี่ยงการบีบสิวและเลือกใช้วิธีการรักษาอื่น ๆ ที่ปลอดภัยกว่า เช่น การใช้ยาทาเฉพาะจุดหรือการรักษาด้วยวิธีการทางการแพทย์
ทำทรีตเมนต์ทางการแพทย์
การรักษาสิวอักเสบสามารถทำได้ในคลินิกความงามหรือโรงพยาบาล โดยแพทย์อาจแนะนำให้ทำการรักษาด้วยทรีตเมนต์ที่มีประสิทธิภาพ เช่น เลเซอร์หรือการทำ Chemical Peel ที่ช่วยกระตุ้นการผลัดเซลล์ผิวและลดการอุดตันในรูขุมขน ซึ่งช่วยให้สิวหายเร็วขึ้นและลดการเกิดสิวใหม่
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
การดูแลสุขภาพโดยรวมเป็นสิ่งสำคัญในการลดสิวอักเสบ นอกจากการใช้ยาหรือผลิตภัณฑ์ดูแลผิวแล้ว การหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นต่าง ๆ เช่น การรับประทานอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง การควบคุมความเครียด หรือการพักผ่อนให้เพียงพอก็ช่วยให้การรักษาสิวอักเสบมีประสิทธิภาพมากขึ้น
วิธีการป้องกันไม่ให้เป็นสิวอักเสบ
สิวอักเสบหายเองได้ไหม? เป็นคำถามที่หลายคนสงสัย เพราะบางครั้งสิวอักเสบอาจลดลงได้เองเมื่อเวลาเปลี่ยนไป แต่ถ้าปล่อยไว้นานหรือไม่ได้รับการดูแลที่ถูกต้อง สิวอักเสบอาจกลายเป็นสิวอักเสบรุนแรงที่ทำให้เกิดรอยแผลเป็นได้ ดังนั้น การป้องกันและการดูแลรักษาผิวอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพื่อไม่ให้หน้าเป็นสิวอักเสบหรือเกิดสิวในระยะยาว โดยมีวิธีการป้องกันดังนี้
- ทำความสะอาดผิวหน้าอย่างสม่ำเสมอ การล้างหน้าด้วยผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมกับสภาพผิวเป็นขั้นตอนสำคัญในการป้องกันการเกิดสิวอักเสบ เพราะการสะสมของน้ำมันและสิ่งสกปรกในรูขุมขนสามารถนำไปสู่การอุดตันและการอักเสบได้ ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนและไม่ทำให้ผิวแห้งหรือระคายเคือง
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสหน้าบ่อย ๆ การใช้มือสัมผัสใบหน้าบ่อย ๆ เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดสิ่งสกปรกและเชื้อแบคทีเรียที่สามารถนำไปสู่การอุดตันและเกิดสิวอักเสบได้ ดังนั้น ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสหน้าหรือขัดถูใบหน้าอย่างแรง
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมกับสภาพผิว การเลือกผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่เหมาะสมกับประเภทผิวของตัวเอง เช่น ครีมกันแดดที่ไม่อุดตันรูขุมขน หรือเครื่องสำอางที่ไม่ทำให้เกิดการอุดตันจะช่วยป้องกันการเกิดสิวอักเสบ การเลือกผลิตภัณฑ์ที่ปราศจากน้ำมัน (oil-free) จะช่วยลดการสะสมของน้ำมันในรูขุมขน
- ควบคุมความเครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ ความเครียดเป็นหนึ่งในปัจจัยกระตุ้นให้เกิดสิวอักเสบ เพราะเมื่อเครียด ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนที่ทำให้ต่อมไขมันทำงานมากขึ้น ส่งผลให้ผิวหนังผลิตน้ำมันเพิ่มขึ้นและอาจอุดตันรูขุมขนได้ ดังนั้น การหาวิธีผ่อนคลาย เช่น การออกกำลังกาย หรือการทำสมาธิจึงมีส่วนช่วยป้องกันการเกิดสิว
- รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ การรับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำและคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน เช่น ผัก ผลไม้ และอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ จะช่วยให้ผิวหนังมีสุขภาพดีและลดโอกาสในการเกิดสิวอักเสบ ในขณะเดียวกันควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูงหรือไขมันทรานส์ที่อาจกระตุ้นให้เกิดการอักเสบในผิวหนัง
สรุปเกี่ยวกับสิวอักเสบ
สิวอักเสบคือสิวที่มีการอักเสบในรูขุมขน ซึ่งลักษณะสิวอักเสบจะเป็นตุ่มแดง ขึ้นเนิน หรือเป็นหนอง โดยจะมีอาการเจ็บสิวร่วมด้วยเนื่องจากการติดเชื้อของแบคทีเรีย การรักษาสิวอักเสบสามารถทำได้ด้วยการใช้ ยาแก้สิวอักเสบ เช่น ยาทาเบนโซอิลเพอร์ออกไซด์หรือยาปฏิชีวนะ เพื่อฆ่าเชื้อและลดการอักเสบ ควรหลีกเลี่ยงการบีบสิวเพราะอาจทำให้สิวลุกลาม เจ็บบริเวณสิว และเกิดแผลเป็น การดูแลผิวหน้าอย่างถูกต้องและปรับพฤติกรรมก็ช่วยป้องกันการเกิดสิวอักเสบในระยะยาว
