รู้จัก ...ปลาท่องเที่ยวทะเลสาบสงขลา ?
หลังประเพณีลากพระ ย่างเข้าเดือนสิบเอ็ดเดือนสิบสอง (พฤศจิกายน - ธันวาคม) เป็นช่วง "ฝนพะ" หน้าน้ำหลากในฤดูฝนใหญ่ของภาคใต้ฝั่งทะเลอ่าวไทย ทำให้ทะเลสาบสงขลาตอนล่างมีปริมาณน้ำจืดมากขึ้น กลายเป็นน้ำกร่อยในช่วงนี้ จึงทำให้ชาวประมงในทะเลสาบสงขลาตอนล่าง จับปลาชนิดหนึ่งได้เป็นจำนวนมาก คือ "ปลาท่องเที่ยว" นั่นเอง !!!
ปลาท่องเที่ยว มีชื่อทางวิชาการว่า "ปลาท่องเที่ยวเกล็ดใหญ่" มีชื่อสามัญว่า "Large-scaled goby" ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า "Parapocryptes" ชาวจีนเรียก "ปลาอั้งโกหลัน" สำหรับชื่อสามัญในประเทศไทย "ปลาท่องเที่ยว" เป็นชื่อในภาษาถิ่นของจังหวัดสงขลา ที่มาจากพฤติกรรมของปลาสกุลนี้ที่มักไม่ค่อยอยู่ประจำที่ มีลักษณะคล้ายปลาตีน แต่ตัวยาวกว่า ลำตัวกลม มีเกล็ดเล็กอ่อน ส่วนหัวกลมรี ปากงุ้ม ฟันละเอียดและแหลมคม ครีบหลังบางมาก ลำตัวสีขาวซีดอมแดง ตัวยาวประมาณ 25 เซนติเมตร มีรูปร่างลักษณะคล้ายปลาอีกชนิดหนึ่งคือ "ปลาเขือ" เพียงแต่ปลาเขือจะมีหัวที่ทู่กว่า (สกุลปลาบู๋) โดยคนส่วนใหญ่มักจะเข้าผิดว่าเป็นปลาชนิดเดียวกันอยู่บ่อยครั้ง
คนทั่วไปมักจะสับสนอยู่บ่อยครั้ง ระหว่าง ปลาเขือ และ ปลาท่องเที่ยว
ปลาท่องเที่ยวในทะเลสาบสงขลา อาศัยอยู่บริเวณปากทะเลสาบตอนนอก ตั้งแต่บริเวณหาดแก้ว ซึ่งสภาพทั่วไปเป็นหาดทราย มีหญ้าทะเลเจริญค่อนข้างหนาแน่น ความเค็มของน้ำมีค่า 18-35 psu. จนถึงบริเวณชายฝั่งหน้า ตำบลหัวเขา ลักษณะของพื้นดินเป็นโคลนปนทราย ความเค็มของน้ำมีค่า 5-34 psu. และครอบคลุมบริเวณทะเลสาบสงขลาตอนล่าง บริเวณเกาะยอและปากคลองพะวง ซึ่งมีสภาพเป็นป่าชายเลนที่เหลืออยู่ในทะเลสาบสงขลา พื้นดินเป็นโคลนปนซากพืช ความเค็มของน้ำมีค่า 1-34 psu.
ชาวใต้ตั้งชื่อปลาชนิดนี้ตามพฤติกรรมของมันที่ไม่ได้อยู่ประจำที่เหมือนอย่างปลาอื่นๆ ว่า "ปล่าท่องเที่ยว" มีนิสัยชอบขุดรูอยู่ตามพื้นทะเลสาบที่เป็นโคลน ในฤดูน้ำหลาก คลื่นแรง น้ำจะพัดเอาโคลนมาปิดรู ใต้ท้องทะเลมันผิดน้ำ ปลาท่องเที่ยวจะออกจากรูเพื่อหลบโคลน และออกจากรูว่ายเดินทางไปทั่วเพื่อหาแหล่งที่อยู่ใหม่ มักจะหากินและวางไข่ตามปากแม่น้ำบริเวณน้ำกร่อย ซึ่งมักพบปลาชนิดนี้ชุกชุมในฤดูฝน
ปลาท่องเที่ยว ดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ลุ่มน้ำเลสาบสงขลา
ชาวประมงพื้นบ้านที่อาศัยบริเวณรายรอบทะเลสาบสงขลาตอนล่าง รอบๆเกาะยอ สามารถจับปลาท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก เพื่อนำมาจำหน่ายในตลาดท้องถิ่น และบริโภคภายในครัวเรือน โดยใช้เครื่องมือประมงหลายประเภท เช่น โพงพาง ไซนั่ง ข่ายปลาท่องเที่ยว และข่ายกุ้ง เป็นต้น
ในหนึ่งปีหรือหนึ่งฤดูกาล ชาวประมงจะจับปลาท่องเที่ยวได้จำนวนมากก็เฉพาะระยะแรกที่ฝนตกหนัก ที่น้ำทะเลเริ่มเปลี่ยนจากน้ำเค็มเป็นน้ำจืดเท่านั้น ประมาณไม่เกิน 10 วัน
ปลาท่องเที่ยวทอดกระเทียม
ปลาท่องเที่ยวต้มน้ำส้มโหนด
ปลาท่องเที่ยวไข่ต้มมะขามสด
แกงส้มปลาท่องเที่ยวกับมะขามสด
ปลาท่องเที่ยวเป็นปลาที่มีรสชาติดีมาก เนื้อนิ่ม รสชาติอร่อย และมีไขมันที่ช่องท้องมากสุดสุดชนิดหนึ่ง ราคาขายสดกิโลกรัมละ 30-50 บาท หรือบางช่วงอาจสูงถึงกิโลกรัมละ 100 บาทกันเลยทีเดียว ชาวบ้านรายรอบลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลามักนิยมนำไปแกง ต้ม ทอด และทำเค็ม โดยเฉพาะแกงส้มกับหัวมันขี้หนู ถือเป็นเมนูเด็ด หรือ เป็นเมนูต้มน้ำส้มโตนด ก็อร่อยสุดยอด แต่ก็มีชาวใต้บางคนไม่กล้ากินปลาชนิดนี้ เพราะรูปร่างน่าเกลียดตรงที่ส่วนหัวเหมือนอวัยวะเพศชาย ส่วนมากถ้าปรุงมักจะตัดเอาส่วนหัวทิ้งเสีย
Relate topics
- มังคุดคัด (มังคุดเสียบไม้) ของดีคู่เมืองนครศรีธรรมราช"มังคุดคัด" เป็นเหมือนของคู่กับวัดมหาธาตุฯ เมืองนครศรีธรรมราชไปซะแล้ว ผ่านไปทีไรก็เป็นอันต้องแวะไปกินมังคุดคัดทุกที มีขายประจำที่วัดมหาธาตุฯ เมืองนคร นี่แหล่ะ ไปถึงปุ๊บ ก็เจอปั๊บ แม่ค้าถือถาดมังคุดคั
- แกล้งดิน พระอัจฉริยภาพด้านดิน-น้ำ แก้จนยั่งยืน ที่ “ศูนย์ฯ พิกุลทอง” จ.นราธิวาสอย่างที่อำเภอตากใบ ก็มีปัญหานี้ ชาวบ้านทำได้แค่ปลูกพืชได้เป็นหย่อมๆ ผลผลิตไม่ดี ปลูกข้าวได้ไร่ละไม่ถึง 10 ถัง ก็ได้นำความรู้เรื่องแกล้งดินไปปรับปรุงพัฒนาพื้นที่จนเขียวขจีไปทั้งพื้นที่ 
